Konserwacja układu chłodzenia bardzo często jest pomijana przez użytkowników komputerów. Zazwyczaj udajemy się z naszym komputerem do serwisu wówczas, gdy już coś przestanie działać, bądź działanie naszego komputera staje się na tyle problematyczne że mamy go serdecznie dość. Zabieg czyszczenia i wymiany pasty termoprzewodzącej zarówno w notebookach jak i komputerach stacjonarnych to czynność która nie zajmuje nam bardzo dużo czasu. Warto również pamiętać, że w przypadku, gdy jesteśmy bardzo ograniczeni czasowo możemy umówić się na konkretny dzień czy godzinę w serwisie aby nasz komputer nie leżał kilku dni w oczekiwaniu na kolejkę.

Kluczem do długotrwałej bezawaryjnej pracy naszego komputera jest dbanie o jego czystość. Kurz zbiera się wszędzie – jest bezlitosny. Ilekroć nie sprzątamy w naszych domach, biurach po kilku dniach narasta nowa warstwa drobinek kurzu z powietrza. Nie inaczej jest w przypadku komputerów. Należy pamiętać, że nie są to szczelnie zamknięte puszki, ani wewnątrz obudowy nie panuje nadciśnienie które uniemożliwiłoby przedostanie się czegokolwiek do wnętrza. Tym samym z upływem czasu nasze podzespoły, wentylatory i radiator zostają pokryte coraz grubszą warstwą kurzu, która osadza się i uniemożliwia swobodny przepływ powietrza przez radiator.

W przypadku elektroniki pokrytej kurzem może pojawić się zwarcie pomiędzy układami. Nowoczesne płyty główne są dość dobrze zabezpieczone i dzięki temu nawet zaniedbane i bardzo zakurzone elementy elektroniki po odpowiednim wyczyszczeniu zaczynają ,,magicznie” działać. Jednak może zdarzyć się, że w wyniku przeskoku potencjału elektrostatycznego może dojść do uszkodzenia układu scalonego na płycie głównej co spowoduje jest uszkodzenie. Na pozór proste odkurzanie może uchronić nas od strat na setki złotych!

Jak często należy czyścić układ chłodzenia

Przede wszystkim warto zwrócić uwagę na to, w jakich warunkach komputer pracuje na co dzień. Jeśli większość czasu spędzamy w miejscach gdzie występuje dużo pyłów lub korzystamy z komputera regularnie na świeżym powietrzu to warto raz w roku udać się do serwisu. Z kolei jeśli nasz komputer zazwyczaj jest użytkowany w domu lub biurze wówczas taka wizyta raz na 2 lata będzie w zupełności wystarczająca.

Oczywiście interwały czasowe w których powinniśmy wykonywać konserwacje układu chłodzenia mogą się różnić od warunków oraz od tego co sygnalizuje nam komputer. Jeśli czujemy że nasz notebook coraz bardziej się grzeje, wentylatory pracują na wysokich obrotach to warto jak najszybciej umówić się w serwisie. Nadmiernie grzejący się procesor czy układ graficzny niekorzystnie wpływa na żywotność całej płyty głównej oraz jej komponentów. Bagatelizowanie tego może zakończyć się uszkodzeniem zarówno procesora jak i układu graficznego.

Przy obecnej miniaturyzacji komponentów elektronicznych oraz układów scalonych wymiana jakiegokolwiek z tych elementów na płycie głównej jest stosunkowo droga i często nieopłacalna. Szczególnie narażone są komputery gamingowe w których stosuje się dedykowane układy graficzne stworzone do większych wydajności i obciążeń. Komputer po kilku latach pracy – szczególnie gdy posiadamy go od nowości i nigdy nie był on serwisowany może nie dawać najmniejszych objawów ani sygnałów że potrzebna jest konserwacja układu chłodzenia. Natomiast należy pamiętać, że każdy układ chłodzenia dla lepszej efektowności pomiędzy radiatorem a procesorem stosujemy pasty termoprzewodzące, których zadaniem jest poprawianie przewodności cieplnej – czyli szybsze odprowadzanie ciepła na radiator. Z czasem pasta termoprzewodząca trafi swoje właściwości i zaczyna twardnieć, co sprawia że zamiast przewodzić ciepło, to je izoluje i utrudnia jego odprowadzanie. W efekcie nasz procesor zaczyna się grzać i jest mniej wydajny.

Jak wygląda proces konserwacji układu chłodzenia?

W pierwszej kolejności kontroluje się stan wentylatorów oraz całego radiatora wraz z ciepłowodami i chłodnicą. Ważne jest, aby cały układ był czysty i przede wszystkim sprawny. W przypadku gdy doszło do uszkodzenia wentylatora nie będzie on wydajnie odprowadzał ciepła z chłodnicy. Kolejnym elementem sprawdzenia poprawności działania całego układu chłodzenia jest sprawdzenie ciepłowodów, czy są szczelne i temperatura z radiatora przekazywana jest w kierunku chłodnicy. Nieszczelny ciepłowód nie jest w stanie skutecznie odprowadzać ciepła, tym samym powodując nadmierne nagrzewanie się samego procesora czy układu graficznego. W notebookach stosuje się dedykowane układy chłodzenia w związku z czym nieszczelność na ciepłowodzie powoduje konieczność wymiany całego układu wraz z wentylatorami.

Po demontażu i oględzinach układu należy dokładnie oczyścić lamelki chłodnicy i wentylatory z kurzu oraz usunąć zużytą pastę termoprzewodzącą z radiatora i procesora. Nieusunięcie resztek pasty może spowodować, że po nałożeniu nowej i skręceniu układu nie będzie on równomiernie przylegał do siebie i wówczas całe ciepło nie będzie skutecznie odprowadzane. Po starciu resztek pasty należy koniecznie przetrzeć alkoholem izopropylowym powierzchnie do których przylegać będzie nowa warstwa pasty.

Jaką pastę wybrać?

Na rynku mamy bardzo duży wybór past termoprzewodzących, warto pamiętać, że przy wyborze pasty termoprzewodzącej należy zwrócić uwagę na jej przewodnictwo cieplne oraz rezystancje termiczną. W przypadku zwykłych komputerów, używanych do pracy czy oglądania filmów różnice pomiędzy zastosowaniem różnych past będzie niewielkie, jednak może okazać się, że słabej jakości pasta szybko straci swoje właściwości, a wtedy efekt jej działania będzie dokładnie odwrotny – pasta zamiast przewodzić ciepło, stanie się jego izolatorem. W efekcie nasz procesor będzie rozgrzewał się do dużo wyższych temperatur niż normalnie. Zastosowanie kiepskiej jakości pasty przełoży się zatem na nasz budżet i częstsze wizyty w serwisie komputerowym. Stosując pastę renomowanych producentów masz pewność, że pasta termoprzewodząca o wiele dłużej będzie spełniać swoją funkcje.

Ile trwa konserwacja układu chłodzenia?

W większości przypadków czas wykonania usługi to 2 godziny. W zależności od modelu komputera czas ten może ulec wydłużeniu lub skróceniu. Szczególnie w przypadków ultrabooków, w których stosuje się jedynie chłodzenie pasywne cały proces skraca się do wyczyszczenia radiatora, procesora i nałożeniu świeżej pasty termoprzewodzącej. Zdecydowanie dłużej proces ten będzie trwał jeśli producent zamiast pasty termoprzewodzącej przewidział zastosowanie ciekłego metalu, który o wiele trudniej usunąć z powierzchni procesora i radiatora. Jednak te rozwiązania obecnie stosuje się jedynie w przypadku wysokobudżetowych serii komputerów, wyposażonych we flagowe procesory i układy graficzne.